رسیدن قیمت بنزین به هدف از پیش تعیین شده‌ی هدفمندی یارانه‌ها در اثر کاهش قیمت جهانی نفت اتفاق بسیار جالبی است. این اتفاق موجب می‌شود هدفمندی یارانه‌ها در حوزه‌ی سوخت تقریباً تمام شده به نظر یرسد. انتظار می‌رود افزایش قیمت و واقعی شدن قیمت حامل‌های انرژی چند اثر داشته باشد اما چنانچه گفته خواهد شد بسیاری از این اثرات مانند سربازانی زخمی هستند که فقط می‌توانند خط را حفظ کنند و توان پیشروی ندارند.

علت اول این است که استفاده از تجهیزات بهینه از جمله خودروهای کم مصرف بسیار گران شده است! بگذارید با استفاده از مقیاس به موضوع نگاه کنیم.

اگر قیمت یک اتوموبیل نوی کم مصرف خارجی را با احتساب دلار بازار آزاد ارز تهران حساب کنیم به عددی دست می‌یابیم که همان خودرو در بازار تهران به بیش از دو برابر آن عدد قیمت گذاری می‌شود! حالا اگر قرار باشد یک شهروند در کشورهایی که خودرو در آن‌ها نصف قیمت است با پیمایش مثلاً 100000 کیلومتر به نقطه‌ی سر به سر بازگشت سرمایه خود برسد در ایران امروز این عدد برای او 200000 کیلومتر و بالاتر خواهد بود!

این صد هزار کیلومتر اضافی یعنی حداقل 5 سال! معلوم می‌شود شهروند ایرانی قادر نخواهد بود خودرو را با این قیمت تهیه کند و به بازگشت سرمایه خود امید داشته باشد!

نکته‌ی دیگر واجب الاشاره این است که قیمت دو برابری خودرو در ایران همچنین باعث می‌شود خودروهای ارزان تر و با کیفیت نیز کمتر وارد شوند زیرا فقط در خودروهای گران قیمت تر که لوکس محسوب می‌شوند شانس خوبی برای فروش به موقع خودرو به طبقه‌ی مرفه وجود خواهد داشت.

اما خودروهای داخلی!

باید ببینیم آیا خودروهای داخلی پر مصرف مانند peugeot 405, pars, Roa, Samand مورد نظر ماست؟ یا کم مصرف‌هایی مانند L90؟ باید توجه کنیم علی الاصول اتوموبیل‌هایی مانند peugeot 206 یا پراید نباید در این مقایسه مطرح شوند زیرا هر خودرو باید با کلاس خود مقایسه شود. فرض کنیم با کمی اغماض باز peugeot 206 را در نظر بگیریم. آنگاه زمان بازگشت سرمایه چه قدر خواهد بود؟

موضوع دیگر محدودیت عرضه است محدودیت عرضه باعث می‌شود قیمت بازار آزاد همواره بالا باشد، زیرا گران کردن سوخت تقاضای خودروی نو را بیشتر می‌کند و عدم عرضه کافی باز قیمت را بالا می‌برد و باز زمان بازگشت سرمایه طولانی تر می‌شود.

این چرخه‌ی معیوب مادامی که خودروهای خارجی و داخلی به حالت رقابت آزاد برسند یا حداقل خودروهای داخلی کم مصرف با قیمت مناسب و تعداد کافی عرضه شوند ادامه خواهد یافت.

خواندن این خبر هم خالی از لطف نخواهد بود.

لزوم استفاده‌ی روز افزون از خودروهای روز آمد کم‌مصرف، الکتریکی و هیبرید در کاهش آلودگی هوا و کاهش مصرف سوخت آشکار است. اقتصاد مقاومتی مکتبی است، که اسراف و اشتباه و ابطال منابع در آن جایگاهی ندارد. امروزه بالا بودن میانگین مصرف سوخت خودروهای داخلی بر کسی پوشیده نیست، اما چرا هیچ کس پایین آوردن مصرف سوخت خودروهای داخلی را در دستور کار ندارد؟

یک پاسخ محتمل برای پرسش فوق این است که کاهش مصرف سوخت خودروهایی که در جاده های کشور حرکت می کنند اقتصادی نیست.

توضیح داده خواهد شد که چرا پاسخ فوق را قبول نداریم.

دو خودرو از یک کلاس را در نظر بگیرید: خودروی بنزینی معمولی با قیمت 10 میلیون تومان و خودروی 15 میلیونی هیبرید.

در مقایسه خودروی 10 میلیونی معمولی و خودروی 15 میلیونی هیبرید، در صورتی که قیمت سوخت را طی ده سال آینده بدانیم، می توانیم بگوییم که آیا قیمت با سود مورد انتظار بر می گردد یا خیر. از عوامل اصلی مانع در ضرر اقتصادی این سرمایه گذاری، نرخ بالای تورم است. نکته‌ی دیگر عدم شفافیت اقتصادی است. یعنی قیمت بنزین در ده سال آینده معلوم نیست.

با این همه در برخی محاسبات نشان داده شده است، که اگر حتی قیمت سوخت ثابت در نظر گرفته شود میزان کاهش به حدی است که صرفه‌ی اقتصادی وجود خواهد داشت.

توجیه اقتصادی استفاده از خودرو های کم مصرف و هیبرید بر کسی پوشیده نیست. این محاسبات بارها و بارها انجام گرفته اند. اما چه چیز باعث می‌شود که واردات و تولید این نوع خودرو تاکنون رنگ واقعیت نگرفته باشد؟

استفاده از خودروهای مدرن و روزآمد:

1. آلودگی هوا و صوت را کم می کند

2. مصرف سوخت را کاهش می دهد

3. با کاستن از تولید دی اکسید کربن (بالا رفتن بازده ترمودینامیکی) از گرم شدن موضعی زمین جلوگیری می‌کند

            الف. این امر موجب کندی بیابان زایی و کاهش گرد و خاک و درنهایت کاهش مصرف آب می‌شود

اتفاقات فوق هزینه‌ی نگه داری محیط زیست و بهداشت و درمان را برای دولت‌ها کاهش می‌دهد، اما چرا دولت‌ها از محل این صرفه جویی به خودروی‌های روزآمد هیبرید و کم مصرف یارانه نمی‌دهند؟